فهیمه سابقی
چکیده
"گلستان" سعدی از دیرباز در جامعه مسلمانان چین، جایگاه ویژه‌ای داشته است. این اثر از نخستین دهه‌های قرن هشتم قمری (چهاردهم میلادی) به‌عنوان منبع اصلی آموزش زبان فارسی در مدارس اسلامی چین مورد استفاده قرار گرفته است. با وجود این پیوند عمیق، نخستین ترجمه رسمی "گلستان" به زبان چینی در سال 1947 توسط آخوند وانگ انجام شد. پس از آن، این کتاب سه ...
بیشتر
"گلستان" سعدی از دیرباز در جامعه مسلمانان چین، جایگاه ویژه‌ای داشته است. این اثر از نخستین دهه‌های قرن هشتم قمری (چهاردهم میلادی) به‌عنوان منبع اصلی آموزش زبان فارسی در مدارس اسلامی چین مورد استفاده قرار گرفته است. با وجود این پیوند عمیق، نخستین ترجمه رسمی "گلستان" به زبان چینی در سال 1947 توسط آخوند وانگ انجام شد. پس از آن، این کتاب سه بار دیگر توسط شوئه جیان‌فو، یانگ ون‌بائو و جانگ هونگ‌نیان به چینی برگردانده شده است. گرچه ترجمه‌های اخیر نسبت به قبل بهبود یافته‌اند، اما هنوز کاستی‌هایی در سطوح زبانی و ساختاری دارند. در این پژوهش، برای نخستین بار چهار ترجمه مذکور با متن مصحح غلامحسین یوسفی از "گلستان" مقایسه و ارزیابی زبانی-ساختاری آن‌ها انجام شده است. دو پرسش اصلی این تحقیق عبارتند از: 1. فاصله زبانی-ساختاری ترجمه در چه سطوحی قابل طبقه‌بندی است؟ و 2. آیا همسویی ایدئولوژیک مترجم با مؤلف، معیاری ضروری در ترجمه متن ادبی از فارسی به چینی است؟نتایج پژوهش نشان می‌دهد مشکلات عمده ترجمه‌ها در پنج سطح قابل شناسایی است: تغییر جنسیت ضمائر، خطا در ترجمه اشخاص و اماکن، افزودن تفاسیر شخصی مترجم، حذف ایدئولوژیکی عبارات و حکایات، و تغییرات در تعداد و ترتیب حکایات. جالب است که بر خلاف تصور عمومی، ترجمه‌های مترجمان غیرمسلمان چینی با وجود کاستی‌ها، به دلیل رویکردهای متدیک، نزدیک‌تر به متن اصلی بوده‌اند. در مقابل، ترجمه‌های مسلمانان با کاستی‌های بیشتری در زبانی و حذف‌های ناشی از ملاحظات اعتقادی مواجه‌اند. یافته‌های این پژوهش بر اهمیت بازنگری ترجمه‌های آثار کلاسیک فارسی به زبان چینی توسط متخصصان ایرانی تأکید دارد.
