نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان صندوق پستی889-14665 تهران،ایران
2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
جنگ ایران و عراق بازتاب گسترده‌ای در ادبیات دو ملت داشت و ظهور ادبیات دفاع مقدس در ایران و نظم سروده-های فراوانی درعراق با محوریت این جنگ ماحصل این رویداد بود. عبدالرزاق عبدالواحد از شاعران معاصر عراق و علیرضا قزوه شاعر ایرانی به این رویداد نگاه ویژهای داشتند و از دریچهی تجربه و باور خویش به این جنگ نگریسته وآن را در اشعارشان بازتاب دادند. از این‌رو در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، نمونههای استعارههای مفهومی در اشعار مربوط به جنگ ایران و عراق در سرودههای شاعران منتخب دو کشور احصاء و به بررسی حوزهی مبدا و مقصد در آنها پرداخته شد و از این طریق، ضمن بررسی نظام مفهومیِ شکلگیریِ استعارهها، ساختار استعارهها مورد مطالعه قرار گرفت و تفاوتهای اندیشگانی و نگرش فرهنگی و باورهای اعتقادی دو ملت در مورد رویداد مذکور، به صورت تطبیقی بررسی شد و برمبنای باور صاحب‌نظران استعارهی مفهومی، درمورد استعاری اندیشیدنِ انسان، کارکردها و تاثیرات نظام مفهومی و گفتمان مسلط فرهنگی هر کشور بر نگرش مردمان و اشعار دو شاعر، مورد مطالعه قرار گرفت. یافته‌های پژوهش نشان داد که استعارههای مفهومی در اشعار قزوه و عبدالواحد، از نوع هستیشناختی و ساختارمند بودند. قزوه، استعارههای خود را برمبنای گفتمان حماسی و عرفانی روزگار خود دربارهی نبرد با متجاوزان و جهانخواران به کار گرفته است. عبدالواحد نیز با بهکارگیری استعارههای مفهومی ِ مبتنی بر تاریخ قوم عرب، لشکریان عراق را به شجاعت ستوده است.
کلیدواژه‌ها
)