نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیات علمی زبان و ادبیات فارسی،مو سسه آموزش عالی حافظ شیراز،شیراز، ایران
2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت،مرودشت، ایران.
چکیده
سعدی شاعر قرن هفتم است و آثارش،جهانی است و زبانش در غزلیات با همۀ سهولت، دربردارندۀ لایه‌های پنهانی است که پیش از درک آن، قادر به شناخت لایه‌های ناشناخته از سخن او نخواهیم شد. شگرد هنری او در ساختار غزل و بهره‌مندی‌اش از زبان تمثیل و اشارت، زبان حس و زبان دل و آشنازدایی و عادت‌زدایی کلام از ذهن خواننده که برخاسته از نبوغ زبانی اوست؛ منجر به هنری کردن مفاهیم و لذت بخشی‌به مخاطب از مفاهیم غزل او گردیده. این شگردها هم در انتخاب واژه‌ها و هم در ترتیب آنها، موسیقی کلام و بازی‌های معنایی دیده می‌شود , سعدی با استفاده از ترفندهایی چون حذف، کنایه، ایهام و .... به چند معنایی دست می یابد. این همه در غزل سعدی تلفیق عاطفه و اندیشه، کاربرد زبان بلیغ و تصاویر بدیع، و توجه به مفاهیم عمیق انسانی نمودار می‌شود. سعدی با تسلط بر زبان، به خلق آثاری ماندگار پرداخته که در آنها زیبایی در فرم و محتوا هم‌نشین است و مفاهیم مشترکی در غزل‌های او به تصویر کشیده شده است که حاصل نبوغ و اندیشمندی وی است.در این پژوهش به روش تحلیلی و توصیفی به تبیین ویژگی‌های زبانی غزل سعدی همچون زبان تمثیل، زبان حصر و قصر، زبان ایهام و دلالت‌های چندگانه، گزاره‌های حذف زبانی در لفظ و معنا، زبان حس و زبان دل و... برای شناخت دقیق آن پرداخته شده است.
کلیدواژه: سعدی، زبان تمثیل، زبان حصر وقصر، گزاره‌های حذف زبانی در لفظ و معنا، زبان حس، زبان دل.
کلیدواژه‌ها
)